De Verzoeking van de Heilige Antonius

Ik besloot -in navolging van de meesters uit het verleden- me eens te wagen aan een Verzoeking van de Heilige Antonius. Met die katholieke inspiratiebron heb ik weinig. Wel vond ik het leuk om me eens met mijn voorgangers hierin te meten.

Wat informatie:

Antonius was in de 2e eeuw na Christus een rijke jongeman in Alexandrië. Op een dag schonk hij zijn wereldlijke bezit weg en trok de woestijn in, teneinde in navolging van Christus een sober leven te leiden. De duivel echter maakte het hem moeilijk en trachtte hem met van alles en nog wat te verleiden. Hij hield moedig stand en werd later dan ook heilig verklaard. Hij werd daarmee de eerste kloosterling .

Voor de schilders van vroeger was het een mooie gelegenheid eens fijn uit te pakken, mooie vrouwen, monsters, etc. Zeer velen, van Pieter Brueghel tot Salvador Dali kozen dit onderwerp.

Er is veel wat intuïtief ontstaat. De symbolen verder spreken wel enigszins voor zichzelf: de gedekte tafel, de naakte vrouw, de ridder met zijn zwaard (wereldlijke macht) de figuur links die rijkdommen brengt. Een jongen met een kartonnen door op het hoofd (beschilderd met een eng gezicht) die hem een contract ter ondertekening komt aanbieden -want in de verhalen doet de duivel dat. En, Satan vermomt zich hier natuurlijk ook als een onschuldig kind. De duivel zelf tenslotte schuift iets tussen de heilige papieren die onze arme Antonius zo angstvallig beschermt, om hem in verwarring te brengen.

* * *

Het geheel is een theaterdecor. In mijn kindertijd was er in het geloof waar ik opgroeide rond de Kerst altijd een zeer uitgebreide toneelopvoering in 3 delen met toepasselijke religieuze thema's.

Die religieuze achtergrond, met een wel liefdevolle, maar betrekkelijk beklemmende opvoeding was er een waar een bepaald soort oudere mannen de dienst uitmaakten. Volkomen kritiekloze toewijding aan de grote leidsman was een eerste vereiste. Ik heb ze, samen met de leidsman, rechtsonder een plekje gegeven, als voorbeeld van gevaarlijke verleiding.